چگونه گیاهان دارویی را خشک کنیم به همراه لیستی از گیاهان معطر و دارویی

زمان جمع ­آوری گیاهان دارویی و معطر :

گیاهان دارویی و معطر را در هر دوره ای می­توان جمع ­آوری کرد. اما فعالیت آنها در زمان مشخصی بسیار سریع است و به دوره خاصی مربوط می­شود. این دوره بسیار مهم است و گیاهان طی آن تغییرات زیادی می­کنند و علاوه بر وجود تنوع در میان آنها، دوره ای دارند که دوره گیاهان نامیده می­شود.برای جمع­ آوری به این نکات توجه کنید.

در بهار و یا در تابستان، موقع گلدهی، به برگ­ها و قسمت­های سبزی که در حال رشد هستند توجه کنید. گل­ها و غنچه ­هایی که در حال باز شدن هستند، معمولا در فصل بهار، پوست و ساقه­ های آنها پوشیده از کرک است. میوه ­ها و هسته ­های آنها باید کاملا رسیده باشند.

ریشه­ ها و ریزوم ­های گیاهان هنگام استراحت، ذخیره ­سازی می­کنند، در واقع این کار در پاییز و زمستان صورت می­گیرد. برای جمع ­آوری گیاهان، در روزهای آفتابی و زمانی که شبنم روی گیاهان دیده نمی­شود اقدام کنید و در مجموع بهترین زمان، غروب است.

جمع ­آوری گیاهان باید در محیط ­های گیاهان ایجاد شود. از گیاهانی که در حاشیه جاده ­ها و یا نزدیک کارخانه­ جات و یا معادن و همچنین در معرض مواد شیمیایی روییده ­اند، پرهیز کنید. انواع گیاهان را با هم مخلوط نکنید، بلکه برای هر یک، از سبد و ورقه های روزنامه ­ی جداگانه ­ای استفاده کنید.

وسایل لازم برای جمع آوری گیاهان و گل ها:

قیچی، کارد، دستکش باغبانی، سطل، سبد یا ورقه­ های روزنامه.

روش خشک کردن گیاهان دارویی و معطر :

برای حفظ عصاره و عطر گیاهان، خشک­سازی نباید در درجه حرارت زیاد انجام شود، چون درجه حرارت پایین، تغییرات احتمالی را در گیاه کاهش می­دهد و رنگ وعطر آن را ثابت نگه می­دارد.

برای خشک کردن، روش­های مختلفی وجود دارد، اما به طور کلی باید در محیطی بسته، بدون رطوبت، همراه با نور کم صورت گیرد.

-داخل فرِ خاموش: 

دستگاه فری که در حالت خاموش درجه آن بیشتر از 40 درجه نباشد، این بهترین روش است. شما با قطع کردن قسمت­های اضافی، آن را داخل ظرفی که کاغذ آلمینیومی دارد، بگذارید و در فر قرار دهید.

-روش آویزان کردن:

می­توان تعدادی از گیاهان را با دسته بندی به طور جداگانه، با فاصله و به صورت وارونه، آویزان و خشک کرد.

-روی سینی یا صفحه­ ای صاف:

در این روش، ریشه­ ها و میوه ­ها باید در آفتاب خشک شوند، چون مایع آن به راحتی بخار می­شودو هنگام شب­ها باید در خانه نگهداری شوند تا رطوبت شبانه به آن آسیب نرساند.

عمل خشک­ سازی  زمانی به پایان می­رسد که گل­ها به صورت پوسته­ای نازک و ساقه ­ها حالت شکننده پیدا می­کنند. در همان حال ریشه­ ها و میوه ­ها سفت هستند. هر گیاهی باید به طور جداگانه خشک شود.

وزن هر نوع گیاه خشک با یکدیگر متفاوت است و به طور کلی به نوع گیاه بستگی دارد. ولی به طور کلی نتیجه کار به این صورت است:

از 1کیلوگرم گیاه تازه این وزن ها به دست می آید:

150 گرم برگ و علف خشک،300 گرم ریشه و ریزوم، 500 گرم جوانه و پوسته.

درادامه گیاهانی معطر و دارویی همراه با تصاویر شرح داده شده ­اند که می­توانند برای کار شما مفید باشد.

صفحه­ ی خشک کن:

این صفحه را می­توانید به راحتی در خانه بسازید و آن را به کمک چهار عدد نی که آنها را به صورت قاب در آورده­اید و نصب پارچه توری در زیر آن تهیه کنید.چنانچه نی در اختیار ندارید می­توانید با استفاده از یک سبد چوبی مسطح یا کارتن­ های مقوایی سوراخ­دار و وسایلی مانند آن، انجام دهید.

هر نوع گیاه را به طور جداگانه بگذارید و قرار دادن آن طوری باشد که هوا بتواند بین گیاه جریان داشته باشد.

نگهداری گیاهان دارویی و معطر:

گیاهان خشک را باید تا یک سال پس از جمع­ آوری مورد استفاده قرارداد، چون بعد از این مدت، عطر خود را از دست می­دهند. باید در نگهداری آن کاملا مراقبت شود. چون کپک­های احتمالی، ممکن است آن را بی فایده کند.

برای اینکه خواص گیاه حفظ شود، به این نکات توجه کنید:

• آنها را در جعبه­ های درپوش­دار یا پاکت­های کاغذی یا شیشه­ ای دردار نگهداری کنید.

• آنها را در محیطی خشک که هوا جریان داشته باشد و نور و گرد و خاک به آنها آسیب نرساند، نگهداری کنید.

• هر چند روز یک­بار، به آن سر بزنید تا به یکدیگر نچسبیده باشند. در این حالت مواد زائد را از روی آن بردارید.

• روی هر بسته برچسبی نصب کنید و نام گیاه و تاریخ جمع ­آوری را بنویسید. 

توجه:

در طول خشک سازی، سعی کنید تا جایی که امکان دارد، ظرف­ها را جابجا نکنید و آنها را جدا از یکدیگر قرار دهید.

معرفی گیاهان دارویی و معطر:

سالویا:

معطر،تند،خنک کننده و ضد حشره.

پنیرک:

آرام­بخش است و برای زیبایی به کار می­رود.

آویشن:

عطر تندی دارد ( تندتر از مرزنجوش).مصرف زیادِ آن به دستگاه تنفسی آسیب می­رساند.برای پوت پوری به کار می­رود.

اکلیل کوهی:

برای پوت پوری، بالش­ها و آب به کار می­رود.

شوید:

گیاه کامل آن در عطاری یافت می­شود. با آب و سرکه مخلوط می­شود.

پونه:

عطری با نفوذ دارد و برای پوت پوری و آب­ها به کار می­رود.

مرزنجوش:

عطر غلیظ،ضد حشره است و در تهیه صابون استفاده می­شود.

وِروِن:

عطرحساس،آرام­بخش،خنک کننده.

ریحان ایتالیایی:

ضدعفونی کننده، ضدحشره، خوشبوکننده درآب، در پوت پوری و کیسه­ ها به کار می­رود.

آنجلیکا:

دارای عطری ویژه، بسیار دلپسند و محرک است.(به عربی به آن حشیشه الملک می­گویند.)

ترخون:

گیاه معطر که از لحاظ معطر بودن به زنیان شباهت دارد.

بادرنجبویه:

عطری تازه شبیه لیمو دارد و برای پوت پوری به کار می­رود.

گل­های معطر و دارویی:

اریکا:    

خوشبو کننده در آب و حمام.

پنیرک با گل­های آبی:

خنک کننده، ضد دود، مورد استفاده برای حمام و زیبایی.

سام بوکو،گل و برگ:

نرم کننده، دور کننده مگس­ها، برای آب­ها و شمع­ها و پوت پوری به کار می­رود.(به فارسی به آن انگور کولی گفته می­شود.)

خارخاسک،گل و برگ:

بسیارخوشبو، خاصیت آرامش­ بخش، داخل بالش­ها و پوت پوری مورد استفاده قرار می­گیرد.

بابونه ­ی رومی:

معطر، تزیینی، آرام­بخش، پاک کننده، داخل بالش­ها و پوت پوری به کار می­رود. قبلا داخل حمام هم از آن استفاده می­کردند.

ختمی:

عطر غلیظ و مناسب برای هر موادی.

لاله صحرایی:

برای تهیه هر موادی قابل استفاده است.

بابونه:

برای پوت پوری و کیسه ­های حمام.

شقایق:

خنک کننده، به پوت پوری رنگ جالبی می­دهد.

گل گندم:

 عطر خفیف، ضد حشره، برای آب و حمام.خاصیت رنگرزی دارد. گلبرگ­هایش در روغن، نرم کننده پوست است.

رز وحشی:

برای سرکه، آب­ها، حمام، شمع­ها، کاغذهای نامه، کیسه ­های معطر و پوت پوری مورد مصرف قرار می­گیرد.

نیلوفر صورتی:

برای توسیه، موسیه، جنبه­ی تزئینی هم دارد.

گل و میوه نیلوفر(مخلوط):

برای پوت پوری و کیسه ­های معطر مناسب است.

نیلوفر سفید:

برای توسیه، موسیه و در موارد تزیینی به کار می­رود.

گل پرتقال:

معطر، آرام­بخش، نرم­ کننده، برای آب ها و زیبایی کاربرد دارد.

گل نسترن:

برای هر موردی مناسب است.

درختان، گیاهان و بالا رونده ها:

اکالیپتوس:

عطر و دارویی برای شمع­ها و معطر برای حمام.

برگ سنا:

معطر و تکمیل کننده­ی پوت پوری است.

برگ زیتون:

مقوی،معطر کننده حمام.

دارواش(گی):

تزیینی، برای چشم نظر، حمام، توسیه – موسیه و حلقه­ های گل.

برگ غار:

 ضد حشره، تزئینی، برای پوت پوری و آب­های معطر مورد استفاده قرار می­گیرد.

برگ مَت:

 برای پوت پوری ( به عربی به آن شای البراجوای گفته می­شود).

موقرمز:

 برای پوت پوری مناسب است.

رازک:

مطبوع، معطر، آرام بخش، در رفع بی خوابی، برای بالش­ها، پوت پوری و اتاق خواب مناسب است.

دانه­ ها، میوه ­ها، ادویه­ ها، ریشه­ ها:

کنجد:

بسیار معطر،تزئینی و معطر کننده کاغذ و صابون.

زیره­ ی سبز:

معطر، به شکل خیسانده مصرف می­شود.

هِل سبز:

معطر، محرک و برای پوت پوری مناسب است.

رازیانه:

برای پوت پوری مورد استفاده قرار می­گیرد.

زیره:

مانند زنیان، خنک کننده است و به مقدار کم باید مصرف شود.

ریباس:

مقوی، ضد حشره.

فَرنَج:

بسیارمعطر، هیجان­ آور، برای آب­ها مورد استفاده قرار می­گیرد.

تخم شوید:

برای آب و سرکه.

فلفل سیاه:

معطر، تند، برای کیسه ­های معطر و پوت پوری مناسب است.

پوست مرکبات:

برای پوت پوری مناسب است

زنیان ستاره­ ای:

میوه گیاه همیشه سبز، برای پوت پوری مناسب است.

تخم بزرک:

به صورت خیسانده مصرف می­شود.

فلفل سبز:

نسبتا تند، اما معطرتر از فلفل سیاه است.

جنتیانا:

معطر، برای پوت پوری.

دارچین:

معطر و در ساختن میوه ­های فسیلی کاربرد دارند.

زنجبیل:

 معطر و تند و قوی، تزئینی، تحریک کننده، برای پوت پوری مناسب است.

خردل سفید:

 ادویه، معطر کننده، مقوی، برای حمام و پاشوره­ ها مناسب است.

خردل سیاه:

معطر تر از نوع سفید آن است.

وانیل:

 خوشبو کننده، بسیار شیرین، برای الکل­ها و پوت پوری مناسب است.

جوزهندی:

 معطر، شیرین و جنگلی و جنبه تزئینی هم دارد.

زنیان:

معطر،حساس، خنک کننده، هضم کننده و برای پوت پوری مناسب است.

ثعلب:

 مانند جوز هندی دارای دانه­ های معطر است.

بهار فلفل(دار فلفل):

مانند دارچین معطر و شبیه جوز هندی است.

آلتا:

خنک کننده و خوشبو کننده آب.

ریشه زنبق:

معطر، برای حمام و پوت پوری استفاده می­شود.

برگ زبان گنجشک:

معطر و شیرین است.

پودرها :

صمغ عربی:

نوع عربی و آفریقایی آن با عصاره­های مختلف وجود دارد.

فلفل سفید:

حساس­تر از فلفل سیاه.

زردچوبه:

خوشبوکننده، شیرین، بوی علوفه تازه را دارد.

ریشه زنجبیل:

معطر،تند،قوی، برای پوت پوری مناسب است.

پودر مرکبات:

قدمت زیاد دارد.بسیار معطر که از پوسته مرکبات تهیه می­شود.

سپند:

جزو گیاهان سنتی به حساب می­ آید و بسیار با ارزش است.

اکلیل کوهی:

عطر کافور دارد و برای پوت پوری، بالش­ها و دسته­ی گل مناسب است.

میخک:

معطر،مخلوط نشدنی، برای پوت پوری مناسب است.

دارچین:

معطر، برای ساختن میوه ­ی فسیلی مورد استفاده قرار می­گیرد.

کُندر:

با سوزاندن آن بوی شدیدی به مشام می­رسید.

گلپر:

معطر، به شکل خیسانده در آب مصرف شود.

پوسته ی دارچین:

عطر مخصوصی دارد، پوسته­ ی آن مورد مصرف دارد.

خردل:

بسیار مقوی، در حمام مورد استفاده قرار می­گیرد.